2 oktober 2020

De ontwikkeling van een prematuur geboren baby

Wanneer is een baby prematuur geboren?

Baby’s zijn levensvatbaar vanaf 24 weken. Dat is extreem te vroeg, maar wanneer is een baby prematuur geboren? Drs. Haringsma: “Een zwangerschap duurt normaal gesproken 40 weken. We spreken van prematuriteit als een zwangerschap minder dan 37 weken geduurd heeft. Als een zwangerschap minder dan 32 weken heeft geduurd, is een kind ernstig prematuur. Beneden de 28 weken zwangerschap is een kind extreem prematuur.”

De feiten op een rijtje

Jaarlijks worden er 170.000 baby’s geboren in Nederland, waarvan 13.000 te vroeg geboren. Daarvan worden er zelfs 3.000 onder de 32 weken geboren.

Wat is de overlevingskans van een te vroeg geboren baby?

• Baby’s die worden geboren met 24 weken hebben een overlevingskans van 43%
• Baby’s die worden geboren met 25 weken hebben een overlevingskans van 61%
• Baby’s die worden geboren na 28 weken hebben een overlevingskans van 90%

Is een prematuur geboren baby vaker een huilbaby?

Te vroeg geboren baby’s beginnen hun leven in de couveuse, waarbij ze sondevoeding krijgen en soms zelfs beademd moeten worden. Drs. Haringsma: “Deze moeizame start kan behoorlijk indrukwekkend zijn voor baby’s, waar ze ook erna nog last van kunnen hebben. Het kunnen vaak onrustige baby’s zijn, met huil- en slaapproblemen en gevoelig voor prikkels zoals licht en geluid, teveel mensen, teveel drukte en zelfs aanrakingen.”

Gevolgen voor de ontwikkeling in de eerste weken

Prematuur geboren baby’s zijn nog niet volgroeid. Zo zijn hun organen nog heel kwetsbaar waardoor er makkelijker complicaties kunnen ontstaan. Drs. Haringsma legt uit welke complicaties prematuur geboren baby’s kunnen krijgen in de eerste weken:

Eten en drinken

Flesvoeding voor je kleintje: handige tips en een voedingsschema per leeftijd

• Het eerste waar te vroeg geboren baby’s tegenaan lopen, zijn de longen die niet ontplooid zijn. Hierdoor hebben ze soms beademing nodig en een stofje, surfactant, die de longen kunnen laten ontplooien.
• Omdat de darmen niet uitgerijpt zijn, kunnen ze nog niet veel voeding verdragen en krijgen ze voeding via een infuus. Maar door het infuus en de lage weerstand van premature baby’s, is er een grotere kans op een infectie. 
• Als baby’s nog in de baarmoeder zitten, zijn er verbindingen in het hart die pas na de geboorte sluiten. Bij te vroeg geboren kinderen kan het zijn dat het deze verbindingen niet vanzelf sluiten waardoor ze last kunnen krijgen van hun ademhaling. Dit noemen we een persisterende open ductus (ODB).
• De vaten in de hersenen zijn heel fragiel. Als premature baby’s ziek zijn in de eerste week hebben ze een grotere kans op hersenbloedingen. Kleine bloedingen hoeven geen gevolgen te hebben maar door grotere bloedingen kunnen kinderen in de toekomst er spasticiteit aan over houden.

Groeien is heel belangrijk. Borstvoeding draagt bij aan een goede weerstand en voorkomt darmproblemen. Door stress bij de moeder kan het zijn dat de borstvoeding niet goed op gang komt of terugloopt. Gelukkig is er tegenwoordig speciale voeding voor prematuren en is er ook nog de borstvoedingsbank voor de hele kleintjes die in een academisch ziekenhuis liggen. Het nadeel is wel dat de moedermelk van de borstvoedingsbank gepasteuriseerd is waardoor het niet alle positieve effecten heeft van borstvoeding van moeder zelf.

Gecorrigeerde leeftijd

Te vroeg geboren baby’s hebben eigenlijk twee leeftijden. De leeftijd geteld vanaf de geboorte en de gecorrigeerde leeftijd, berekend vanaf de uitgerekende datum. Dit is voor artsen een belangrijk meetpunt om de ontwikkeling van te vroeg geboren baby’s goed te kunnen monitoren. Is jouw baby 8 weken te vroeg geboren? Dan is je baby na 12 weken door de gecorrigeerde leeftijd pas 4 weken oud. Ook voor ouders is het belangrijk om rekening te houden met de gecorrigeerde leeftijd, zodat je beter kunt verklaren als jouw baby zich minder snel ontwikkelt.

Gevolgen op de ontwikkeling op lange termijn

Premature baby’s hebben meer kans op een ontwikkelingsachterstand. De kans hierop is groter naarmate kinderen eerder geboren zijn. Zo heeft een kind dat met 25 weken is geboren meer kans op een ontwikkelingsachterstand dan een kind dat met 30 weken is geboren. Welke mogelijke gevolgen zijn er?

• Taalproblemen. Moeite met spraak en taal komt veel voor bij premature kinderen. 
• Cognitieve problemen. Zo’n 25% van de te vroeg geboren kindjes kan problemen krijgen met het geheugen of heeft een lager IQ dan gemiddeld.
• Leerproblematiek. Zo’n 50% krijgt later problemen op het gebied van lezen of rekenen.
• Motorische problemen. De helft van te vroeg geboren baby’s heeft een motorische achterstand, zoals later leren lopen.
• Sociale vaardigheden. Te vroeg geboren kinderen kunnen meer moeite hebben met sociale contacten en sneller last hebben van hyperactiviteit en impulsiviteit.

Bron: www.gezondheidsplein.nl  

Wist je dat veel van deze problemen in de basisschoolleeftijd niet worden herkend als een gevolg van prematuriteit? Door erachter te komen of een ontwikkelingsachterstand veroorzaakt wordt door de vroeggeboorte, kan de leerkracht hier beter op inspelen.

Dit artikel is samen met Het Kleine Heldenhuis geschreven, ‘s werelds eerste medische en psychosociale zorgconcept in huiselijke sfeer voor alle gezinnen met een prematuur.