3 april 2020
Het is een vreemde tijd waarin heel ons dagelijks leven op zijn kop staat. Hoe zit dat momenteel precies met de zorgregeling van je kinderen bij co-ouderschap? Mogen je kinderen gewoon bij beide ouders verblijven of niet? En wat doe je als één ouder ziek is of als jullie onenigheid hebben over de zorg? We legden de meestgestelde vragen over corona en co-ouderschap voor aan stiefspecialist en relatietherapeut Patricia Heije en familierechtadvocaat Ariane Hendriks.
Ariane, familierechtadvocaat: ‘Belangrijkste uitgangspunt, ook in tijden van corona, is dat zorgregelingen zoveel als mogelijk moeten worden nagekomen. Er is op dit moment geen verbod voor kinderen om binnen Nederland tussen hun ouders heen en weer te gaan. Het enkele feit dat er een corona-epidemie heerst in Nederland, is daarom naar de inschatting van de meeste familierechtdeskundigen géén reden om zorgregelingen op te schorten.’
In principe blijft de zorgverdeling hetzelfde en gaat je kind volgens ‘normale’ afspraken naar de andere ouder. Maar mocht je toch wat willen aanpassen, bijvoorbeeld omdat iemand in het gezin ziek is en jullie in quarantaine moeten, dan kun je onderling andere afspraken maken.
Ariane: ‘Als beide ouders het eens kunnen worden over een aanpassing van de zorgverdeling voor deze situatie, is daar geen enkel bezwaar tegen. Mijn advies als advocaat zou wel zijn om die aanpassing even op papier te zetten. Desnoods in een e-mail of app – als het maar duidelijk is welke afspraken er gemaakt zijn. Benoem ook dat het gaat om een tijdelijke, aan de corona-situatie verbonden afspraak.’
Ariane: ‘Als er daadwerkelijk corona geconstateerd is in een gezin moeten alle gezinsleden voor minstens 14 dagen in quarantaine. In zo’n geval moet, gelet op de instructies van het RIVM, de regeling tijdelijk worden stopgezet. Er mag wel van de ouder bij wie het kind verblijft verwacht worden dat die zijn/haar best doet om het contact met de andere ouder zoveel mogelijk in stand te houden. Denk aan contact via telefoon, FaceTime, Skype of Zoom.’
Ook tijdens corona blijven de gemaakte afspraken die vastgelegd zijn in de zorgregeling bestaan, of jullie moeten samen iets anders besluiten. Maar wat als de ander de afspraken niet nakomt door het coronavirus?
Ariane: ‘Probeer eerst het gesprek aan te gaan. Bekijk of het mogelijk is om de omgangsregeling weer op te pakken, bijvoorbeeld door goede afspraken te maken. Zo kun je met elkaar afspreken hoe jullie willen zorgen voor het naleven van de adviezen vanuit het RIVM. Als dat niet lukt kun je het beste actie ondernemen. Je kunt contact opnemen met een advocaat met het verzoek om de andere ouder hierop aan te spreken. Zijn jullie eerder bij een mediator geweest, benader hem of haar dan met het verzoek om te bemiddelen. Haalt dit allemaal niets uit, dan kun je overwegen om de andere ouder in kort geding te dagvaarden. Het is mogelijk een dwangsom op te leggen als de afspraken niet worden nagekomen. De rechtbanken zijn gesloten, maar spoedeisende zaken worden wel behandeld (soms zonder zitting of telefonisch), en het lijkt erop dat rechtbanken dit soort kwesties wel als spoedeisend zien. Zoals altijd moet procederen over de zorgregeling een laatste redmiddel zijn: probeer het eerst anders op te lossen.’
Het kan ook voorkomen dat jullie onenigheid krijgen over gemaakte afspraken. Het zou kunnen dat jullie anders omgaan met het corona-virus en co-ouderschap. Hoe moet je dit aanpakken? Ariane: ‘Als je de andere ouder niet vertrouwt, ga niet af op wat je van het kind hoort: informeer zélf bij de andere ouder hoe hij/zij omgaat met de adviezen van de overheid. Probeer tot afspraken te komen die in het belang zijn van het kind. Ga niet te overhaast of uit paniek handelen (bijvoorbeeld je kind thuis houden) want dat kan op termijn negatieve gevolgen hebben voor de ouder die de regeling niet nakomt.’
Op ons forum zijn een aantal vragen gesteld van ouders die stuiten op problemen door corona op het co-ouderschap. Onderstaand hebben we een paar situaties uitgelicht met tips van stiefexpert Patricia. Hopelijk kunnen deze antwoorden helpen om weer op goede voet verder te gaan.
Patricia Heije, relatiecoach en stiefspecialist: ‘Als eerste is het belangrijk dat je er rekening mee houdt dat problemen die er waren voordat de crisis uitbrak, er op dit moment ook nog steeds zijn. Als voorbeeld: als er communicatieproblemen waren tussen de ouders, dan is dat nu nog steeds zo. Er kunnen nu wel incidenten opspelen, maar denk dan altijd goed na of het echt om het incident gaat of dat de communicatieproblemen weer opspelen. Speelde een stroeve communicatie tussen jullie ook al voorafgaand aan de crisis? Zo ja, dan kom je er niet met een oplossing voor dit probleem, maar zal er duurzamer aan de communicatie gewerkt moeten worden.’ In dat geval is het beter te kijken of jullie geholpen kunnen worden door een coach om zo beter te leren communiceren.
Patricia: ‘Hoe meer mensen in één gezin, hoe meer kans op besmetting. Dit is helaas een feit, waar je concreet niets aan kunt doen. Wel kun je met je ex, vanuit nieuwsgierigheid en niet bekritiserend, in gesprek gaan om te vragen hoe hij of zij de RIVM voorschriften in huis naleven, zodat je gerustgesteld wordt. Een goed gesprek blijft toch het belangrijkste middel.’
Patricia: ‘Als ik deze situatie zo lees, dan ga ik ervanuit dat er goed overleg is geweest over de opvang van jullie kind in deze tijd, want helaas is het zo dat je anders niet veel kunt dan je aan het ouderschapsplan houden. Het is dus zaak om op zoek te gaan naar vrije ruimte. Welke mogelijkheden heb je allemaal rondom thuiswerken? Denk hierbij aan het maken van een tijdschema, zodat de kinderen weten wanneer ze je mogen storen en wanneer niet, met één vriend(in)/buren opvang-afspraken maken, zodat deze vriend(in) en jij afwisselend kunnen werken, jouw werktijd verkorten enzovoort. Je kunt geen ijzer met handen breken! Daarmee bedoel ik: als jij je niet kunt concentreren wanneer je aan het werk bent, dan is het onmogelijk om te werken. Mochten deze mogelijkheden allemaal tot niets leiden, is het wellicht een optie om een afspraak te maken voor kortdurende online mediation tussen jou en de andere ouder.’ Er zijn verschillende organisaties die online mediation aanbieden, ga op zoek naar een mediator die jou aanspreekt en vraag een online kennismakingsgesprek aan.
Patricia: ‘Communicatie is het sleutelwoord. Als je dit werkelijk vindt, klim dan in de telefoon en neem contact op met jouw ex om hem of haar te vertellen waar jij je zorgen over maakt en waar je graag in gerustgesteld wil worden. Doe dit met open vizier en zonder een aangetrokken harnas om jezelf te beschermen tegen alles waardoor je geraakt kunt worden. We weten namelijk allemaal, dat exen hier meesters in zijn, zelfs zonder te weten dat ze dit doen. Mocht het je niet lukken om in gesprek te komen of blijf je in discussie, geef dan aan dat het niet anders kan dan dat de ex (en eventueel diens nieuwe gezin) zich aan de RIVM richtlijnen én aan het ouderschapsplan houdt. De gezondheid van je naasten is tenslotte het belangrijkste. Blijf dit aan hem of haar benadrukken.’
Dit artikel over corona en co-ouderschap is tot stand gekomen in samenwerking met Ariane Hendriks, familierechtadvocaat bij Van Kempen c.s. Advocaten en Patricia Heije relatietherapeut, stiefspecialist, directeur van Stiefgoed.
