27 december 2000 door Justine Pardoen
Van januari 1999 tot april 2001 verzorgde Ouders Online elke woensdag een halve pagina over 'opvoeding' in het dagblad Trouw, geïnspireerd op datgene wat er die week bij Ouders Online was voorgevallen. Het onderstaande artikel maakt deel uit van die serie.
Als er ergens bonje over is in gezinnen met pubers, dan is het wel over het uitgaan. Ouders hebben hun zorgen, angsten zelfs: er kan hun kind van alles overkomen. Hoe ga je daar als ouder mee om? Het is onderwerp van gesprek op het Forum van Ouders Online.
Tonny: "Hoe laat mogen jullie kinderen thuiskomen? Mogen ze alleen over straat of halen jullie hen op? Ook als het erg laat wordt en je zelf al uren zit te geeuwen? Natuurlijk hoor je dat voor je kinderen over te hebben, maar het is weleens lastig als je zelf de volgende dag een gewone dagtaak hebt terwijl de uitgaander een gat in de dag slaapt."
Annemar: "Mijn dochter van 14 gaat 's avonds weg en komt laat thuis (rond twaalf uur). We houden contact via haar GSM. Ze fietst een heel stuk alleen, en dan hebben we contact op dat eenzame stuk. Ze wil weg en wat doe ik eraan? Ik kan haar niet steeds halen zo vaak als zij uit wil en zo laat. Ik heb iets van 1,2,3, in godsnaam... Wat moet ik anders?" Fransje heeft een zoon van 16 en een dochter van 15. Haar zoon komt alleen naar huis, maar haar dochter haalt ze op. Bang blijft ze: "Ik blijf niet op als mijn zoon nog niet thuis is, maar slapen kan ik ook niet."
De dochter (14) van Thieu moet om elf uur thuis zijn. Met Kerst heeft ze van hem een GSM gekregen. "Het geeft meer veiligheid", denkt haar vader. Toch vindt hij de angst van ouders, met name moeders, wat overdreven: "Zo kweek je ten onrechte angst bij je dochters." Ook Alexander maakt zich nooit zo veel zorgen om zijn dochter, ook niet als ze laat thuis komt: "Ik vertrouw haar." Clasien begrijpt dat niet: "Daar gaat het toch niet om? Als ze 's avonds alleen over straat gaat, is ze kwetsbaar."
Er zijn grote verschillen tussen ouders onderling. Het ene kind van 15 moet voor middernacht thuis zijn, het andere mag tot sluitingstijd blijven hangen. De ene ouder verbiedt ook zijn zoon alleen over straat te gaan en verplicht hem een taxi naar huis te nemen, de andere laat zijn dochter alleen fietsen. Sommige ouders kijken niet op een uurtje, als hun kind maar niet alleen over straat gaat. Andere ouders hechten juist veel waarde aan het afgesproken tijdstip van thuiskomst, wat er ook gebeurt.
"Het is heel belangrijk dat ouders bij zichzelf nagaan waarom ze welke regels zouden willen stellen", vindt Maud Kampstra, pedagoge en kinderpsychologe met een eigen praktijk in Amstelveen. "Zeker als de partners van mening verschillen, is het zinvol om daar ook nog eerst eens samen over te praten, en pas daarna met je kind. Als het je gaat om veiligheid op straat, heb je een ander gesprek met je kind en kom je tot andere afspraken dan wanneer je je zorgen maakt over drugsgebruik of een mogelijk tekort aan nachtrust."
Kampstra denkt dat ouders erbij gebaat zijn zich te herinneren hoe het was toen ze zelf puber waren. Dat vergroot de kans op een vruchtbaar gesprek: "Je begrijpt de behoeften van je kind dan beter, waardoor je ook gemakkelijker samen een oplossing kunt bedenken die rekening houdt met ieders belangen. Ouders hebben in hun jeugd ook dingen gedaan die niet zo slim waren en daar hebben ze veel van geleerd. Geef kind de kans dat ook te doen. Het is ook goed om uit te spreken dat het niet gaat om een gebrek aan vertrouwen in je kind. Maar dat er nu eenmaal situaties zijn waarin niemand, kind noch volwassene, zich in zijn eentje zal kunnen redden. Praat daarover en probeer samen te bedenken wat je zou kunnen doen om die situaties te voorkomen."
Een puber kun je tegenwoordig niet zonder meer jouw regels opleggen: ouders zullen moeten uitleggen waarom ze iets willen. Kampstra: "Waarom zou je je kind niet gewoon vertellen dat je bezorgd bent als hij of zij op stap is? Dat je er 's nachts wakker van ligt? Je kunt jouw eigen angst natuurlijk niet gebruiken als argument om het tijdstip van thuiskomst te vervroegen, maar je kunt daarmee wel duidelijk maken waarom je graag wilt dat je kind zich aan de gemaakte afspraken houdt. Welke afspraken dat ook zijn."
"Een beetje bonje hoort erbij", besluit Kampstra geruststellend. "Het is heel belangrijk dat ouders aan hun kinderen laten zien dat ze nog steeds de zorg voor hen hebben. En dat ze niet alles mogen, ook al zou je daarmee ruzie kunnen voorkomen. Pubers moeten door de confrontatie leren wat het is om te onderhandelen. Zo kunnen ze stap voor stap zelfstandigheid verwerven en leren welke verantwoordelijkheden daarbij horen."
