1 april 2013 door Henk Boeke
Heeft het zin om tegen een zwangere buik te praten? Waarschijnlijk wel! Nieuw onderzoek lijkt uit te wijzen dat het leren van taal al in de baarmoeder begint.
In 2000 kregen we een vraag van een moeder die haar kind tweetalig wilde opvoeden. Zijzelf was Chinees en haar partner was Nederlands, en ze vroeg zich af of het zin had om al vóór de geboorte Chinees te gaan praten tegen haar ongeboren kind. (Zie: Chinees leren vóór de geboorte?
Onze taalkundige van dienst wist er destijds niet zo goed raad mee, omdat er toen nog weinig bekend was over prenatale taalverwerving. Het leek hem wel een goed idee om tegen de ongeboren vrucht te praten, vooral omdat dat alvast een band met het kind zou scheppen. Maar of dat taalkundig gezien nou echt zinvol was, dat kon hij niet echt zeggen.
Inmiddels zijn we 13 jaar verder, en de onderzoekers hebben niet stilgezeten. Onderzoek van de Pacific Luthern University of Washington leverde een verrassend resultaat op.
Het was al langer bekend dat baby's al heel vroeg na de geboorte een onderscheid kunnen maken tussen verschillende talen. Maar men wist niet dat dit proces al begint in de baarmoeder. Volgens een onderzoek aan de Luthern Universiteit van Washington ontwikkelen baby's vooral rond de 30e week van de zwangerschap hun gehoormechanisme, waarmee ze klanken van buiten de baarmoeder kunnen opvangen.
Een menselijke zwangerschap duurt in principe 40 weken. De moeder is de eerste echte invloed op het brein van de foetus. De laatste 10 weken beginnen foetussen te luisteren naar het gepraat van de moeder. De klinkers zijn het luidst te horen. Er wordt dan al gesproken over 'het absorberen van de taal'.
Er werden 80 baby's bestudeerd, zowel jongens als meisjes, en variërend van 7 tot 75 uur na hun geboorte.
De ene helft (40 baby's) zat in Washington (VS), en de andere helft (eveneens 40 baby's) zat in Stockholm (Zweden). De ene helft kreeg 17 geluiden te horen in hun moedertaal en de andere helft kreeg 17 geluiden in een vreemde taal.
Om de reactie van de baby's op de geluiden te meten, gebruikten de onderzoekers een fopspeen met een sensor, die was aangesloten op een PC. Wanneer de baby's op de fopspeen zogen, kregen ze geluiden te horen. Wanneer ze stopten met zuigen, stopte ook het geluid.
Het bleek dat baby's vaker en langduriger op hun fopspeen bleven zuigen wanneer ze een vreemde taal hoorden. Ze waren duidelijk nieuwsgieriger naar deze nieuwe klanken.
Volgens de onderzoekers is er sprake van "een vroeg leerproces dat al in de baarmoeder is begonnen". Baby's kunnen duidelijk onderscheid maken tussen vertrouwde klanken enerzijds, en klanken die ze nog niet kenden anderzijds.
Bron: 'Acta Paediatrica', 2013, Jan 9.
