8 februari 2001 door Pieter van Scherpenberg
Van januari 1999 tot april 2001 verzorgde Ouders Online elke woensdag een halve pagina over 'opvoeding' in het dagblad Trouw, geïnspireerd op datgene wat er die week bij Ouders Online was voorgevallen. Het onderstaande artikel maakt deel uit van die serie.
Dezer dagen vergapen hondderdduizenden zich op de Auto-Rai aan de nieuwste modellen, en kopen later toch weer een Opel. Maar op het Forum van Ouders Online ontspint zich een discussie over autoloos ouderschap. Kun je zonder eigen vervoer met kinderen? Het lijkt bijna onmogelijk, zeker de eerste jaren met al die hulpstukken als karren en bedden. Toch zijn er legio jonge ouders die het om verschillende redenen nalaten een auto aan te schaffen. Of hem de deur uitdoen nadat ze verhuisd zijn naar een grote stad.
Voortvarend wil Forumdeelneemster Jodi direct een eigen website voor autoloze ouders opzetten, en peilt even het aantal medestanders. De digitale uitwisselingsplek zou moeten gaan over alternatieve vormen van vervoer en veilige fiets- en wandelroutes naar school of kinderdagverblijf. Er zijn direct tientallen reacties van ouders. De een reageert enthousiast, de ander afwijzend. Belangrijkste reden voor dat laatste: het openbaar vervoer is geen goed alternatief. De nadelen zijn echter wijd en zijd bekend. Opmerkelijker zijn de ouders die pluspunten zien in het gebruik van openbaar vervoer. Chantale: "Wij (niet gek, wel autoloos) genieten van de metro omdat je daar heerlijk met een dubbele kinderwagen naar binnen kan karren. De kiddo's zijn lyrisch als ze met een pontje of waterbus mogen. Alleen jammer dat je op school uitgekakt wordt omdat je nooit 'wil' rijden met uitstapjes. Ach wat jeukt het? Wel eens zo ontspannen je baby gevoed als in de eerste klas van de trein?" Bij deze ouders zal niet gauw een lid van de achterbankgeneratie ontstaan.
Moeders adviseren elkaar in tram en bus vooral een kleine wagen of draagzak te gebruiken, en er is vaak wel iemand die wil helpen de kar te tillen. "Zo zie je, openbaar vervoer kan je oordeel over de mensheid ook positief beïnvloeden!" schrijft Petra. Ze vertelt ook meeslepend over trip tijdens het verjaarsfeest van haar zoon: ze ging met zes kinderen per trein naar een 'ballenbak' en trof bezorgde autobezittende ouders, of dat wel veilig was op die perrons en zo. Niets aan de hand. Maar toen veertien dagen later een vriendje zijn verjaardag vierde en tien kinderen in twee auto's vervoerd werden, was Petra de enige die zich nu zorgen maakte over de veiligheid.
Janneke voegt zich bij de discussie met de vraag: is een autodeler hier ook welkom? "We zijn ons gaan verdiepen in autodelen omdat het voor vakanties en vervoer van een stapelbed toch praktisch is om een auto beschikbaar te hebben. Op http://www.autodate.nl kon ik van alles uitzoeken. Ik heb er een doe-het-zelf-pakketje over particulier autodelen besteld. We gaan nu met een paar gezinnen een auto delen. Echt autoloos zijn we dus straks niet meer, maar automobilisten zijn we ook niet geworden."
Achter de website autodate.nl zit de Stichting voor gedeeld autogebruik in Utrecht. Oprichter Henri Mentink begon in 1995: "We beogen daarmee ook de leefbaarheid te bevorderen, met minder auto's per inwoner. De stichting adviseert gemeenten, particulieren en ondernemers die geïnteresseerd zijn een vorm van 'autodate' -- een woord dat het volgens onderzoek beter doet dan 'autodelen'". Zelf spreekt hij van een bescheiden succes: "In 1996 waren er honderd deelnemers aan verschillende projecten, nu zijn dat er vierduizend op 250 plaatsen in Nederland, afgelopen vrijdag nog uitgebreid met nieuwe 26 plaatsen in Leiden."
Is autodate nou wel geschikt voor ouders? "Jazeker, veel jonge ouders maken er gebruik van. Hoe vaak maak je als vader of moeder niet een korte rit naar bijvoorbeeld het consultatiebureau dat net te ver fietsen is. Dan is het veel beter om te betalen voor de uren dat je een auto gebruikt plus de weinige kilometers die je rijdt, dan een auto werkeloos voor de deur te hebben staan."
Het selectieve gebruik van een auto heeft ook effect op de kinderen in een gezin; Mentink ziet een opvoedend effect: "Voorbeeldgedrag is het sterkste signaal dat je als ouders kunt geven. Ik denk zeker dat er hierdoor mobiliteit-slimme kinderen ontstaan. En ze leren ook dat er verschillende auto's beschikbaar zijn: je ouders huren een grote voor de vakantie. Dat lukt je niet bij een standaard middenklasser-gezin."
Ook privé heeft Mentink gemerkt dat ouders niet altijd automatisch een auto kopen, zelfs als de gezondheid hen parten speelt: "We delen op het platteland van West-Friesland vijf auto's met dertig gezinnen. Eén deelnemend paar neigde naar aanschaf van een eigen auto omdat de vrouw lijdt aan bekkeninstabiliteit nu ze een tweede kind verwacht. We hebben toen voorgesteld dat er voor haar deur een deelauto komt staan, en dat wilde ze wel proberen. Voorwaarde was wel dat zij de reserveringen van die auto regelt."
