6 januari 1999 door Justine Pardoen
Van januari 1999 tot april 2001 verzorgde Ouders Online elke woensdag een halve pagina over 'opvoeding' in het dagblad Trouw, geïnspireerd op datgene wat er die week bij Ouders Online was voorgevallen. Het onderstaande artikel maakt deel uit van die serie.
Stoer is in. Na de ronkende four-wheeldrive en de ook niet zo ranke mountainbike hebben we nu de nieuwe generatie wandelwagens. Geen gewone buggy's, maar hoge wagens met grote wielen. Met sportieve namen als Baby-jogger, Easy-walker, Mountain-buggy en Explorer. Geweldig voor op het strand en over ruwe bospaden. Duur, maar een uitkomst voor avontuurlijke ouders. Goed voor moderne ouders, maar misschien helemaal niet zo goed voor het kind.
Vroeger was het vervoeren van kleine kinderen een simpele zaak. Je had een kinderwagen voor een kind dat nog niet kon zitten, en zodra het kon zitten, ging het in de wandelwagen. Volgens de kinderartsen Hankje Escher (AMC, Amsterdam) en Edward Nieuwenhuis (Wilhelmina Kinderziekenhuis, Utrecht) is dat precies volgens het boekje en ze leggen uit waarom. Een baby kan pas zelf zitten als zijn nek- en rugspieren voldoende ontwikkeld zijn. Tot die tijd heeft een kleine baby voor zijn niet-ontwikkelde spieren extra ondersteuning nodig. Een ouderwetse kinderwagen kan die bieden, een wandelwagen niet. Simpel dus: een kind dat nog niet kan zitten, moet liggen en een kind dat kan zitten, mag zitten. Wat kan er nou nog fout gaan?
Tot voor kort kon je kiezen uit twee soorten wandelwagens. Een stevige, goedgeveerde wagen voor langere wandelingen, en een licht, klein opvouwbaar ding voor korte stukjes. Sinds een paar jaar zijn de keuzemogelijkheden enorm uitgebreid met de komst van de four-wheeldrive onder de wandelwagens. Ouders raken nu in de war en waarschuwen elkaar voor de gevaren van de nieuwe generatie wandelwagens. Het vervoer van kleine kinderen is ineens niet simpel meer. Veel (aanstaande) ouders voelen zich aangetrokken tot de stoere terrein-wagens. Maar zijn ze ook goed voor het kind?
Een moeder vertelt dat de kraamverzorgster haar flink onzeker heeft gemaakt. De wagen stond er al voor dat de baby geboren was en ontlokte bij de kraamhulp de opmerking dat zo'n ding slecht was voor kleine baby's. Het is te koud voor ze en door de hangende zithouding kunnen ze hun beentjes niet spreiden. Zouden kraamhulpen daar les in krijgen, in vervoer van baby's? Heeft deze kraamhulp haar eigen verstand gebruikt, of krijgen ze dit advies ingefluisterd door de kraamzorginstelling? We vroegen het een particulier kraamcentrum in Amsterdam: de directrice wist van niets.
We belden de Stichting Consument en Veiligheid. Daar adviseren ze inderdaad om de terrein-wagen niet te gebruiken voor kinderen die niet kunnen zitten. "Kijk er maar naar. Je gezonde verstand zegt dan meteen dat het voor baby's niet comfortabel genoeg is", aldus een van de veiligheidsadviseurs. In de terrein-wagen hangt een baby ergens tussen lig en zit in. Ze zijn niet gebouwd op het vervoeren van kinderen die uit zichzelf nog niet stabiel kunnen zitten. Kinderen dus, bij wie -- volgens de kinderartsen -- met name een goede steun in de rug (onder en boven) van groot belang is. De veiligheidsadviseur legt uit: "Helemaal als een wagen niet voldoende schokwerend is, dan kan een kind bij wie de spieren nog onvoldoende ontwikkeld zijn, de trillingsbelasting niet aan."
De ontwikkelingen gaan echter snel. Zo melden sommige ouders hun ontdekking van de Explorer, een terrein-wagen waarin de baby liggend vervoerd kan worden. De importeur raadt wel aan om zelf voor voldoende schokdemping te zorgen: je moet er zelf nog een goed matrasje in leggen.
Kinderen die nog niet kunnen zitten, moeten dus gewoon liggen. 'Rijen, rijen, rijen in een wagentje', maar dan wel met meer ondersteuning dan een stofje van rugzakmateriaal kan bieden. Ouders die de terrein-wagen toch meteen na de geboorte van de baby willen gebruiken, gebruiken dan meestal eerst alleen het frame van de wagen, waar ze de eerste acht maanden een Maxi-cosi of vergelijkbaar baby-autostoeltje op bevestigen. Maar nu is er slecht nieuws voor alle (aanstaande) maxi-cosi-easy-walkers: in België hebben vorige week de kranten en het televisiejournaal bericht over de kwalijke gevolgen van langdurig vervoer in de Maxi-cosi voor de nek en de rug van de baby. Zet het stoeltje ook nog eens op een onderstel dat een te grote schokbelasting geeft, en het is allemaal ineens iets minder 'easy' en 'cosy'.
De fabrikant van het autostoeltje is onmiddellijk in de pen geklommen om de Vlaamse consument duidelijk te maken dat een autostoeltje niet gemaakt is om een baby te vervoeren over stranden, bospaden en stadsstoepen. Ook is het niet de bedoeling om een baby langer dan anderhalf tot twee uur achter elkaar in het autostoeltje te laten liggen. Dat staat ook in de gebruiksaanwijzing. En bovendien is het ding gemaakt voor in de auto, waar een redelijke schokdemping gegarandeerd is. De fabrikant bekent ons dan ook helemaal niet zo blij te zijn met het rap groter wordende aantal maxi-cosi-easy-walkers.
Er is nóg een simpele regel voor het vervoer van kleine kinderen. Deze komt niet zozeer van medici, maar van opvoeders zelf en luidt: kinderen die kunnen lopen, moeten lopen. Maar ook in dit geval is de simpelheid bedrieglijk.
In het algemeen neemt de tijd die kinderen in een wagen doorbrengen, toe. De kinderartsen vinden het een ongunstige trend dat ouders hun kindjes "op veel te vroege leeftijd veel te lang in allerhande vervoermiddelen rondzeulen". Men begint er niet alleen eerder mee dan vroeger, het gaat ook langer door. Lang nadat een kind heeft leren lopen, wordt het nog zittend vervoerd. Tot grote ergernis van sommigen, zo blijkt uit de vraag die een ouder voorlegt aan andere ouders: waarom moet iedereen toch altijd en overal zijn kinderen mee naartoe nemen? Van shoppen tot sporten met het kind in de wagen. Waarom mogen die kinderen eigenlijk niet lopen?
De nieuwe generatie wandelwagens heeft een groot voordeel: het kind past er langer in. Een brochure roept: "van nul tot vijf". En dat komt goed uit, want een zittend kind -- zo suggereert een lezer van Ouders Online -- past langer in het oude leefpatroon van moderne ouders.
