17 september 2010 door Joanna Sandberg
Sinds kort weten we dat onze dochter van 13 af en toe alcohol drinkt op feestjes. We hebben altijd gezegd dat ze tot haar 16e geen alcohol mag en we hebben uitgelegd waarom, mede door alles wat we hierover gelezen hebben in folders en dergelijke. Tot voor kort was dat een heel normaal onderwerp om over te praten maar nu niet meer.
Toen ze vertelde dat er op feestjes bier wordt gedronken, en dat ze zelf soms meedoet, hebben we gezegd dat we snappen dat het verleidelijk is om mee te doen, maar dat we het echt niet willen hebben. Ik waardeer het wel dat ze zo eerlijk was tegen ons, maar ik denk dat dat nu voorbij is.
We hebben gezegd dat als we merken dat ze weer gaat drinken, we wel maatregelen gaan nemen. Maar eigenlijk weten we niet wat dat dan voor maatregelen zouden moeten zijn. Haar antwoord was: "Nou, dan doe ik het wel stiekem". En dat gebeurt nu volgens mij ook.
Gisteravond kwam ze terug van een feestje. Ze ging direct naar de wc, waar ze deodorant opspoot, en daarna ging ze meteen naar bed. Ze lag met haar mond achter haar hand en haar dekbed. Ook wilde ze direct slapen, terwijl ze normaal juist hele verhalen heeft als ze thuis komt.
We hebben wel vaker van die puberdiscussies, bijvoorbeeld over het tijdstip van thuiskomen en over snoepen, huiswerk en dergelijke. Maar dat kunnen we wel hanteren. Ze is altijd heel open en ook al knalt het soms, we kunnen er daarna over praten. Verder is het een gezellige, aanhankelijke meid, met volop vriendinnen, die met plezier naar school (3-gymnasium) en volleybal gaat. Ik heb vertrouwen in haar, ze loopt niet in zeven sloten tegelijk, en redt zich meestal goed.
Dit gedoe over het drinken van alcohol vind ik heel lastig. Ik wil wel graag een open contact met haar houden, maar ik vind haar veel te jong om alcohol te drinken.
Misschien belangrijk om te weten is dat ze op de basisschool een klas heeft overgeslagen, en nu allemaal vrienden heeft die een jaar ouder zijn. Een aantal ouders van haar vriendinnen vinden het drinken vanaf een jaar of 14 wel normaal. En hebben het zelfs soms in huis voor een verjaardagsfeest. Ze is de oudste van onze drie kinderen. We wonen in een dorp in Overijssel.
Onze concrete vraag: hoe gaan we ermee om als we merken dat ze stiekem alcohol heeft gedronken? Is het goed om het echt te verbieden?
Uw dochter is pas 13 jaar en dan is het goed ouderschap om het drinken van alcohol te verbieden tot 16 jaar. Over uw 'beleid' hoeft u zich dus geen zorgen te maken. De vraag is alleen hoe je dat beleid handhaaft.
U vertelde dat uw dochter een klas heeft overgeslagen, en dus met oudere kinderen in 3-gymnasium zit. Sommige klasgenoten mogen wel drinken van hun ouders, en doen dat ook. Het zou kunnen zijn dat uw dochter met hen mee wil doen, omdat ze anders als kinderachtig gezien zou kunnen worden.
Het kan zijn dat ze gevoelig is voor die (groeps-)druk, gezien haar leeftijd. De leeftijd hoeft echter niet per se een rol te spelen. Het kan ook zijn dat ze wat onzeker is, en – zoals elke puber – heel graag bij de groep wil horen. Het is namelijk vreselijk voor een puber om buiten de groep te vallen, of om afgewezen of uitgelachen te worden.
Dit is dus een belangrijk onderwerp van gesprek. Want er zal toch vooral over gepraat moeten worden. (Bij 'maatregelen' kan ik mij in dit geval net zo weinig voorstellen als u.) Het is heel goed dat u in contact blijft met uw dochter over niet mogen drinken. Ze weet in ieder geval dat het niet mag, anders zou ze niet zulk raar gedrag vertonen, zoals meteen naar de wc gaan, deo opspuiten, en wegkruipen.
Uw dochter dreigt met stiekem drinken, als u de alcohol blijft verbieden. Daarmee probeert ze u te manipuleren. Elke puber probeert dat, maar daar moet je nooit intrappen!
Zeker in deze situatie is dat ook niet moeilijk, omdat het nauwelijks stiekem kán. U merkt het meteen aan haar gedrag (zoals u al beschreef), en aan de geur die om haar heen hangt.
Ik raad u in ieder geval aan om het drinken van alcohol duidelijk te verbieden. Dat is echt goed. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt ook dat het werkt.
Daarnaast is het goed om een duidelijke grens bij 16 jaar te trekken, omdat tot die tijd de hersenen nog volop in ontwikkeling zijn en alcohol daarop een slechte invloed heeft. De ontwikkeling gaat trouwens nog langer door (tot een jaar of 25) maar na zijn of haar 16e heb je natuurlijk een stuk minder invloed op het gedrag van je kind, waaronder het drinkgedrag.
Het recente hersenonderzoek toont steeds duidelijker aan wat de negatieve effecten zijn van alcohol op het puberbrein. Deze negatieve effecten moet u uw dochter heel duidelijk vertellen. U kent ze inmiddels uit de folders die u heeft gelezen. Kort samengevat:
De eerste twee punten zijn misschien wat abstract, waardoor de kans bestaat dat uw dochter haar schouders erbij zal ophalen. Maar het derde punt zal haar toch wel aanspreken, denk ik. Ze zit op het gymnasium en heeft een klas overgeslagen. Dat betekent dat ze goed kan leren. Althans, nu nog wel... En ze zit op volleybal. Daar wil ze ook goed blijven presteren, neem ik aan...
Behalve dat het derde punt – over de schoolprestaties en de sportprestatie – het meest concreet is, heeft het ook betrekking op de korte termijn. Pubers zijn daar gevoeliger voor dan voor de mogelijke effecten op langere termijn.
Ik zou u ook aanraden om snel met de school van uw dochter te gaan praten over het drinken van alcohol voor het 16e jaar. Want niet alleen de ouders hebben een verantwoordelijkheid, ook de school. Ouders en school moeten het samen aanpakken. Die samenwerking is echt heel belangrijk.
Het betekent onder andere dat het drinken van alcohol op schoolfeesten verboden moet zijn voor leerlingen die jonger zijn dan 16 jaar. Dat klinkt vanzelfsprekend (omdat de verkoop van alcohol aan jongeren beneden de 16 wettelijk verboden is) maar het is niet vanzelfsprekend. Het drinken van alcohol is immers niet wettelijk verboden. En áls er al een verbod is op het drinken van (zelf meegenomen) alcohol op school, dan nog zul je met school moeten bespreken hoe de leiding dat verbod wil handhaven. Met name als er een feest wordt gegeven voor alle leerlingen van alle klassen, kan controle moeilijk zijn.
Daarnaast kun je de school vragen om aan preventie te doen, door serieus aandacht te geven aan voorlichting. Zowel aan de leerlingen als aan de ouders. Dus in de lessen én op ouderavonden. De school kan hiervoor de hulp inroepen van externe instanties, zoals het Trimbos Instituut en de plaatselijke GGD.
Tenslotte is het natuurlijk heel belangrijk om als ouders het goede voorbeeld te geven. Goed voorbeeld doet goed volgen. Als er thuis veel wordt gedronken, wordt het voor het kind of puber heel gewoon om dan ook te gaan drinken. Het is hetzelfde als het verbieden van roken met een sigaret in je mond...
Succes ermee!
