22 november 2011 door Henk Boeke
In officiele voorlichtingsteksten wordt gesuggereerd dat meedoen aan schoolzwemmen, schoolreisjes, etc. verplicht is. In de praktijk is dat meestal niet het geval.
Ouders vragen ons regelmatig of het eigenlijk verplicht is om mee te doen aan activiteiten als schoolzwemmen, schoolreisjes en schoolkampen. Goeie vraag! Het zit namelijk iets ingewikkelder dan je op het eerste gezicht zou denken.
Op Rijksoverheid.nl staat:
Uw kind is verplicht deel te nemen aan schoolactiviteiten zoals zwemmen, schoolreisjes en excursies als de activiteit onderdeel uitmaakt van het vaste lesprogramma van de basisschool. Dit is vastgelegd in artikel 41 van de Wet op het primair onderwijs (WPO).
Het is dus verplicht om deel te nemen, maar alleen: "als de activiteit onderdeel uitmaakt van het vaste lesprogramma". En dat is bijna nooit het geval. Voor schoolreisjes etc. moet immers meestal extra betaald worden. En aangezien het vaste lesprogramma per definitie gratis is, zijn schoolreisjes etc. dus bijna nooit verplicht. Daar komt bij dat avondprogramma's en overnachtingen (denk aan meerdaagse schoolkampen) sowieso geen deel kunnen uitmaken van het vaste lesprogramma. Ook als ze gratis zijn.
De consequentie hiervan is dat je bijna nooit een vrijstelling hoeft te vragen, als je niet wilt dat je kind meegaat. Wel is het natuurlijk verstandig om het te bespreken met school, en nog verstandiger is het om samen na te gaan of er niet een creatieve oplossing bedacht kan worden. Buitenschoolse activiteiten kunnen immers allerlei gunstige effecten hebben voor de groep en de kinderen afzonderlijk.
In die uitzonderlijke situaties waarin een uitje wél verplicht is (omdat het een gratis onderdeel van het vaste lesprogramma vormt, zonder avond- of nachtprogramma) zul je een vrijstelling moeten vragen, als je niet wilt dat je kind meegaat.
Of die vrijstelling ook daadwerkelijk wordt verleend, valt niet op voorhand te zeggen. Het schoolbestuur mag namelijk de voorwaarden bepalen. En áls er een vrijstelling wordt verleend, moet je kind iets anders doen in plaats van het uitje. De officiële tekst luidt als volgt:
Als u niet wilt dat uw kind deelneemt aan bijvoorbeeld het schoolzwemmen, kunt u vrijstelling vragen voor uw kind. Dit doet u bij het schoolbestuur van de basisschool. Een vrijstelling kan alleen worden verleend op voorwaarden die door het schoolbestuur zijn vastgesteld. Als uw kind vrijstelling krijgt, moet het deelnemen aan een vervangende onderwijsactiviteit. De school bepaalt welke activiteit dit is.
Zie: www.leerplicht.net. Voorheen werd deze website bijgehouden door 'een medewerker' (waarschijnlijk: een leerplichtambtenaar) van de gemeente Woerden; tegenwoordig door Ingrado, een vereniging van gemeentelijke leerplichtambtenaren. Kijk bij 'Veel gestelde vragen', gevolgd door 'Moet mijn kind mee op schoolreis of schoolkamp?'
