Het forum van Ouders.nl is een online community waar iedereen respectvol met elkaar omgaat. Het forum is er voor ouders met vragen over opvoeding, ouderschap, ontwikkeling, gezondheid, school en alle andere dingen die je als ouder tegenkomt in het leven.
18 december 2005 door Miriam Lavell
De overheid wil dat ouders meepraten over "de maatschappelijke rol van de school en de betrokkenheid van ouders bij het leren". Huh? Hoe moet dat dan?
Tal van studies, plannen, analyses en discussies eindigen met een beroep op 'de ouders'. Je kunt er van alles over zeggen of van vinden en van alles van ze willen. Maar 'de ouders' bestaan natuurlijk niet. Ze zijn er in vele soorten en maten. Zoals: de hoogopgeleide, laagopgeleide, autochtone, allochtone, christelijke, islamitische, ontkerkelijkte, agressieve, lakse, veeleisende, wanbetalende, te laat komende, luxe-verzuimende, en prestatie-gerichte ouders.
Misschien herkent u zich in één of meer van deze typeringen. Maar misschien ook niet. Misschien vraagt u zich af tot welke soort u dan wél behoort.
Ik kan het u niet vertellen, helaas, want dat wordt er nooit bijverteld, als het gaat over 'de' ouders. Maar of het nu gaat over 'ouders in het onderwijs' of 'ouders in het algemeen', ze komen meestal in het nieuws doordat het er te veel zijn en dat er nodig iets aan moet gebeuren. Behalve één soort dan. De betrokken-ouders-in-het-onderwijs. Die zijn gewenst, maar er zijn er helaas te weinig van. Zó weinig, dat de Minister van Onderwijs zich er hoogstpersoonlijk mee heeft bemoeid om het tij te keren.
"Maria van der Hoeven opent forum Ouderbetrokkenheid van Kennisnet", kopte het persbericht. En er was een live video-webverslag van. Het was dus heel belangrijk, blijkbaar.
Maar dan staat er iets wat ik niet begrijp, in dat persbericht: "De maatschappelijke rol van de school en de betrokkenheid van ouders bij het leren van het kind zijn actuele thema's voor ouders en scholen. Kennisnet speelt hierop in en geeft ouders, leerkrachten en schoolleiders een platform om hierover met elkaar van gedachten te wisselen."
Waar gaan we het over hebben dan, zo anoniem met elkaar in de ruimte van het wereld-wijde web? Bij iets algemeens als 'onderwijs' kan ik me wel een maatschappelijke rol voorstellen, maar de school met naam en toenaam, heeft natuurlijk vooral betekenis voor de eigen leerlingen en ouders, het dorp of de wijk.
En natuurlijk zijn ouders betrokken bij het leren van hun kind: ze hebben er al vier jaar van achter de rug, van 0 tot 4 jaar, voordat school erbij betrokken wordt. Dus dat zal er wel niet bedoeld worden. Maar hoe moeten die ouders dan discussiëren over 'De School' en 'Het Kind' in het algemeen? Welke betrokkenheid moet hier getoond worden?
Bij mijn eerste blik op de stellingen op dit forum, schiet ik meteen in de lach. Dat komt omdat ik als ouder niet alleen met school te maken heb, maar ook met heel veel andere voor kinderen bedoelde organisaties en instanties. Ik stel me onmiddellijk voor hoe die stellingen van toepassing zijn op die andere organisaties en dan wordt het lachwekkend. Belachelijk zelfs. Nergens immers worden ouders op die manier opgeroepen zich met hun private meningen te mengen in wat de organisatie zoal tot doel heeft.
Een voorbeeldje. De stelling "Bij welke activiteiten moeten ouders betrokken worden?" Stel je voor dat dit niet over een school gaat, maar over een ziekenhuis. Wat gaan we daar doen dan? Koffie schenken op de open dag? Of moet het chocolademelk worden? Nee, limonade!, roept iemand anders gedreven. Het lijkt wel cabaret.
Het lachen vergaat me echter als ik het ziekenhuis invul bij een andere stelling. Dan staat er: "Het betrekken van patiënten bij het ziekenhuis begint met het uitspreken van elkaars verwachtingen". Hallo?! Die patiënt, mijn eigen kind bijvoorbeeld, lígt er al hoor. Tijd voor debat is er niet meer, er moet gewerkt worden. Zegt u maar wat ik moet doen.
Tja, wat moeten we doen om tot de 'betrokken ouders' gerekend te kunnen worden? Allereerst moeten we het op Internet en op school eens worden over de opvoeding, zo blijkt uit de stelling van Maria van der Hoeven. "Ouders en school zijn partners in de opvoeding", stelt ze. Maar wat kun je daar anders op zeggen dan 'ja' of 'nee'? En mág je wel 'nee' zeggen eigenlijk?
Na wat verder zoeken blijkt dat het Forum Ouderbetrokkenheid onderdeel is van een voorpagina over brave burgers. "De themasite Burgerschap is er vóór u en dóór u!", zegt het, en onder "Denk met ons mee!" kun je je opgeven om mee te denken met de overheid om dit schone doel te bereiken.
Ideeën over ouders zijn er genoeg. Geen kinderbijslag voor ouders van stoute kinderen bijvoorbeeld, en heus, ik begrijp de boodschap. Maar waarom al die omwegen als het over onderwijs gaat? Zeg gewoon wat je van ouders wilt. Schrap de mooie beloftes over 'gelukkig zijn' en 'veilige omgeving', en zeg gewoon dat je klassen wilt waarin kinderen in rotten van twee braaf en onbeweeglijk op commando's zitten te wachten. En voeg eraan toe dat dat heel gebruikelijk is in België en Frankrijk en dat kinderen daar niet dood van gaan. Dan begrijpen we tenminste wat er bedoeld wordt.
Duidelijk zijn in het onderwijs is als vloeken in de kerk. We moeten het allemaal maar begrijpen achter alle wollige woorden en dat is niet voor niets. Scholen zijn als de dood dat ouders zo'n rotten-van-twee-model niet leuk vinden en dan naar een andere school gaan.
De minister kan daarom niet té expliciet zijn; dat zou vooral het onderwijsveld maar tegen de borst stuiten. Dus wil ze graag dat wij aan Ouderbetrokkenheid gaan doen. En wat we daar dan onder moeten verstaan, dat moeten we maar begrijpen uit de onlangs getekende Intentieverklaring School-ouderbetrokkenheid.
Die Intentieverklaring School-ouderbetrokkenheid gaat over communicatie met de school, over ouderavonden, over deelname aan de medezeggenschapsraad (MR) en zelfs het schoolbestuur. Over beslissingen die samen met (een paar) ouders genomen moeten worden, zoals de kleur van de muur of de grootte van de zandbak en misschien wel de vraag of de school moet worden omgevormd tot de Burgerschapsschool.
Wat heeft dit in vredesnaam te maken met de dingen waar ouders werkelijk mee bezig zijn? Onze kinderen krijgen te maken met leerproblemen, lestabellen, studiedagen, toetsen of tussendoelen. Daar laat je toch geen verenigingsdieren over beslissen?
Ouders die betrokken zijn bij het leerproces van hun kind, hebben vragen als:
Allemaal vragen die al miljoenen keren gesteld zijn door ouders, en die normaliter beantwoord worden in de bijsluiter, als het om medicijnen of financiële producten gaat.
Stel je eens voor dat een deel van het zorg-budget zou opgaan aan het organiseren van vergaderingen met patiënten over de kwaliteit van het dagmenu, over de bezetting van de zaal, of de lengte van de bedden. Of nog grappiger: stel je voor dat de Minister van Volksgezondheid zich in hoogst eigen persoon druk zou maken over het feit dat patiënten maar niet op komen dagen bij dit soort vergaderingen...
Máák die vergelijking nou eens, en je ziet wat er mis is met de benadering van het onderwijs. Het wordt niet serieus genomen.
is tekstschrijver, politiek adviseur, en moeder van twee kinderen (van 14 en 16 jaar). Zelf zegt ze dat ze "wat dominant aanwezig" is in de Forum-rubriek Ouders en School. Haar passie voor het onderwijs ontleent ze mede aan haar slechte ervaringen met de scholen van haar kinderen.
