29 september 2007 door Martine Borgdorff
Wat verstaan professionals onder 'goede kindersites'? Het hangt ervan af aan wie je dat vraagt. Jetix kijkt er anders tegenaan dan Klokhuis of het Jeugdjournaal.
Wat maakt een site tot een goede site voor kinderen? Ik had mij er al een week het hoofd over gebroken, maar voor mijn 7-jarige zoon was de kwestie er een van schouderophalen. "Gewoon. Een site die leuk is. Met spelletjes enzo."
Zelf deed ik er wat langer over. Een goede website, moet je daar altijd iets van leren? En wat dan wel? Kan een site vol banners en advertenties tóch een goede kindersite zijn? En een site alleen voor de lol? En één van een speelgoedproducent? En zo'n goede site, wáár vind ik die?
Sinds het debat in de Westergasfabriek weet ik dat het antwoord op al die vragen vooral afhangt van degene die het antwoord geeft. Vraag het de projectleider nieuwe media van de NPS (Sesamstraat, Klokhuis, Jeugdjournaal) en ze zal antwoorden dat 'creëren' boven 'consumeren' moet staan, zoals het educatieve karakter minstens zo belangrijk is als de fun-factor. Vraag het de senior account manager van Jetix.nl en hij zal zeggen dat vermaak en betrokkenheid bij de tv-zender eerst komen en bij voorkeur resulteren in een 'Las Vegas voor kinderen'. Leren doen ze maar op school.
Voor ouders wordt de zaak er zo niet eenvoudiger op. Dat 'veiligheid' voor zo goed als alle betrokken partijen bovenaan het lijstje staat, klinkt hoopgevend. Maar ook hier geldt: wat is dat, veiligheid op internet? Geen volwassen viezerikken in de chatroom, zoveel is duidelijk. Maar als kinderen op hun lievelingssite interactief moeten dansen op een met Fristi-punten gespaarde Fristi-dansmat, hoe veilig is dát dan?
Niet iedereen wil zijn kind bombarderen met commercie. Voor veel ouders is de vraag 'Wat is géén goede kinderwebsite?' zo langzamerhand een stuk makkelijker te beantwoorden dan de vraag wat wél een goede site is.
Tot mijn opluchting kwamen de deskundigen er zelf ook niet helemaal uit. Dat je je kind op internet begeleidt zoals je dat ook doet op een drukke weg of in een vreemde stad, spreekt voor zich.
Maar dan, als de weg eenmaal is overgestoken, wat volgt er dan? Het web barst van de mooie juweeltjes voor kinderen, klaar om ontdekt te worden. Maar vinden kinderen ze ook? En wie wijst hun ouders de weg?
Veel ouders vertrouwen op de vaardigheden van de huidige 'Generatie Einstein', maar die blijkt helemaal niet zo bijdehand als we veronderstellen. Kinderen snappen hoe de computer werkt, en hoe je van A naar B surft. Maar eenmaal op een website, vertonen ze heel ander gedrag dan volwassenen.
Ze lezen niet wat er staat, klikken per ongeluk op advertenties die ze niet willen zien, raken in de war van veel tekst, en geven op zodra ze niet meteen vinden wat ze zoeken. Een eenvoudige opdracht als het opzoeken van de openingstijden op de Efteling-site zorgt al voor problemen.
Kinderen slagen niet altijd in hun zoektocht, ouders nog minder. In veel gevallen wordt de zoektocht meteen het onbedoelde einddoel. Mee-surfen helpt; als je wéét wat je kind tegenkomt, kun je uitleggen wat het doel van een site is, wat reclamemakers willen, wat al die flikkerende banners daar doen, en dat het niet de bedoeling is dat je ieder formulier invult.
Klinkt gezellig, maar ik zal de eerste ouder niet zijn die geschrokken uit zo'n exercitie is gekomen. Surfen met je kind betekent ontdekken dat kinderen niet zomaar bezoekers zijn van een website die voor hen gemaakt lijkt te zijn. Kinderen zijn in de eerste plaats consumenten waaraan verdiend wordt. Geef ze wat ze leuk vinden en ze blijven terugkomen.
Is dat erg? Bij nader inzien, neuh. Altijd verantwoord is ook vreselijk saai. Maar geen weldenkende ouders wil zijn kind altijd op commerciële funsites laten, zoals je ook niet wilt dat ze elke avond een Happy Meal eten, ook al is dat speciaal voor kinderen bedacht.
Maar wat maakt een kindersite dan wel goed en geschikt? En wanneer wordt er ouderwetse, echte kwaliteit geleverd? Commercieel of niet? Educatief of niet?
Geen ouder die het precies weet, net zo min als de makers, deskundigen en toehoorders in de Westergasfabriek. Misschien dat de vernieuwde Gouden Apenstaart (een prijsvraag waarbij het publiek kan stemmen over de beste kinderwebsites) straks de weg kan wijzen naar kwaliteit.
Uit de branche zelf is een richtingaanwijzer op internet voorlopig in ieder geval niet te verwachten. De Kijkwijzer, verantwoordelijk voor de leeftijdsclassificaties op tv en voor games, ziet weinig in een internetvariant. En de kwaliteitscriteria die makers van sites zelf – voorzichtig – wisten te benoemen (betrouwbaarheid, duidelijkheid, niet-commercialiteit) zijn te vaag om als échte kwaliteitsstandaard te dienen.
Voor deze oplettende moeder kwam hét antwoord op de vraag wat een kwalitatief goede kindersite is, gelukkig wel. Op een onverwacht moment, onuitgesproken, en (waarschijnlijk) onbedoeld, in een filmpje van een van de sprekers.
De Britse Rosie Allimonos, als senior development producer verantwoordelijk voor Children's interactive & on demand bij de BBC, liet een fragment zien van de gloednieuwe virtuele wereld Adventure Rock.
Op dit nieuwste geesteskind van de Children's BBC (CBBC), waar nog druk aan getimmerd wordt (wij zagen op video hoe het gaat worden), kunnen kinderen naar hartelust ontdekken, creëren, muziek maken, dansen, tekenen, zelf content toevoegen, gamen, of gewoon tv kijken. Prachtige vormgeving, spannende muziek, vriendelijke personages, alles klopt. Over juweeltjes gesproken.
