26 maart 2006 door Justine Pardoen
"Thuis een ander kind dan op school" - groep 1 is een grote stap voorwaarts. Niet alleen het kind moet wennen maar ook zijn ouders.
Het eerste jaar op de basisschool verandert er voor een kind heel veel. Het kind zet zijn volgende stap verder weg van mama vandaan. Kleuters krijgen voor het eerst echte vriendjes en vriendinnetjes en ze ontwikkelen zich onder invloed van wat er gebeurt op school.
Sommige ouders ontdekken dan een heel nieuwe kant in hun kind. Soms zijn ze thuis heel anders dan op school. Hieronder vertellen we wat er allemaal kan gebeuren.
Het eerste ouder-gesprek nadat je kind de stap gezet heeft naar de basisschool is voor veel ouders een grote verrassing: hun kind lijkt op school heel anders te zijn dan thuis. In wat de juf of meester vertelt, herkennen veel vaders en vooral moeders hun eigen kind nauwelijks terug!
Hoe zou dat komen? Is het kind thuis anders dan op school, of zien ouders het kind op een andere manier dan de leerkracht. Eigenlijk is het van allebei een beetje.
Tijdens het eerste ouder-gesprek op school, vertelde de juf dat het goed gaat met Marijke. Ze was meteen duidelijk aanwezig in de groep. Het leek ook alsof ze nauwelijks hoefde te wennen.
Ze werkt heel zorgvuldig, maakt haar werk altijd netjes af zonder te dralen en kan goed met andere kinderen opschieten. Ze neemt initiatieven en is leergierig. Soms moet de juf zeggen dat ze even moet wachten, omdat ze ook de vragen van andere kinderen wil beantwoorden.
De moeder van Marijke weet niet wat ze hoort: haar kind een ongeduldig haantje-de-voorste? Zo kent ze haar helemaal niet!
Thuis is Marijke een heel rustig kind. Ze kan zichzelf lange tijd bezighouden op haar kamertje. Dat vindt ze ook prettig: ze heeft er haar knuffelbeesten en haar poppenhuis met meubeltjes en poppetjes. Ze speelt allerlei verhalen met die poppetjes, en de beesten verzorgt ze dagelijks.
Ze is een gemakkelijk kind, maar wel wat teruggetrokken. Haar moeder maakte zich daar zelfs wel eens zorgen over.
Op school merkte juf niets, maar thuis was het wennen aan groep 1 goed te merken: ze was snel en vaker moe. Vooral de eerste maanden had ze behoefte aan meer slaap. Haar moeder bracht haar soms al om zes uur naar bed, na een warm bad en een verhaaltje. Het ontbrak er nog maar aan of ze had een speen gewild, zo klein werd ze weer even.
Na de eerste drie maanden ging dat over. Ze gaat met plezier naar school en heeft ook al een aantal trouwe vriendjes en vriendinnetjes. Over wat ze op school doet aan werkjes praat ze nooit. Ze vertelt alleen over haar vriendinnetjes: wie ze leuk vindt en waarom.
Het komt heel vaak voor dat een kind op school zich een ander gedrag aanmeet dan thuis. Dat Marijke moest wennen in groep 1 is normaal. Op school merkte de juf daar niets van, maar thuis des te meer. Sommige kinderen worden thuis heel hangerig en huilerig, snel prikkelbaar of driftig zelfs. Andere kinderen plassen ineens weer in hun bed, terwijl je overdag niets aan hen merkt. Meestal trekt dat allemaal weer bij in de eerste drie maanden.
De overgang is ook groot: vergelijk het maar met een nieuwe baan. Je moet je gedragen, je van je beste kant laten zien, wennen aan de nieuwe bedrijfscultuur, en naast je eigen werk steeds bezig zijn met een groepsproces. Natuurlijk heb je dan thuis behoefte aan een speentje en een extra knuffel!
Het opgenomen worden in een groep waarin jij de allerjongste bent, leren omgaan met alle gedoetjes met andere kinderen op het schoolplein, het verschil tussen jongens- en meisjesdingen, de eisen die de juf of meester aan je stelt, het is allemaal een grote overgang.
Maar kleuters hebben er zin in en ze zijn flexibel. Ze proberen een aantal dingen uit en komen dan tot een bepaald gedrag waarmee ze zich kunnen redden in de groep. Voor Marijke was dat dat ze snel probeerde om de leiding te nemen. Ze is creatief, heeft een enorme fantasie en hoewel ze thuis altijd alleen speelt, krijgt ze het op school voor elkaar om andere kinderen in haar spel mee te trekken.
Op school zijn, dat stelt andere eisen aan een kind dan veilig thuis zijn. Het is natuurlijk de bedoeling dat een kind zich op school ook thuis voelt en daar veilig is, maar in de klas ben je eentje van velen en de juf wil bepaalde dingen van je.
Sommige kinderen maken zichzelf in een groep zo onzichtbaar mogelijk, maar andere kinderen willen er juist uitspringen. Dat is een kwestie van temperament dat misschien tot dan toe nog niet zo naar voren gekomen was. Thuis ben je anders dan op school.
En wat ook niet onbelangrijk is: de juf beoordeelt een kind anders dan de ouders. Als ouder zie je een kind vooral in zijn ontwikkeling: eerst baby, nu al naar groep 1!
Maar de juf ziet een kind dat wel of niet goed kan knippen, kan luisteren naar een uitleg, zich kan concentreren op een taakje en al of niet goed met andere kinderen om kan gaan. De leerkracht waardeert vooral die eigenschappen die op school goed passen.
Als ouder is je beeld breder. En dat is maar goed ook.
