|
|
Jacqueline Eckhardt
20 mei 2005
Hieronder vindt u besprekingen van de nieuwste kinderboeken. Elke maand spant onze kinderboeken-recensente zich in om de mooiste nieuwelingen eruit te pikken.
Deze maand: vakantie-kinderboeken. Om voor te lezen in de tent. Of om zelf te lezen onderweg, bij het zwembad of aan het strand. En voor wie niet weg gaat deze zomer, zijn er altijd nog boeken met een exotische inhoud. Voor verre reizen in je hoofd. Bijzondere volksverhalen uit Afrika bijvoorbeeld, vol leuke weetjes en wijsheden.
Grote toren, kleine toren
tekst & ill.: Coby Hol
uitg.: De Eenhoorn, 2005
ISBN 90-5838-287-7
26 pagina's
prijs: EUR 13,50
thema's: wonen, stad, platteland, heimwee
Wie dit prentenboek oppakt, krijgt meteen een vrolijk vakantiegevoel. Een grote en een kleine zandtoren zitten hand in hand op een hoge zandberg te wachten op een avontuur aan zee. Tenminste, zo lijkt het. Want bij het lezen merk je al snel dat de zandtorens geen zand- maar kasteeltorens zijn en dat de zandberg geen strandberg is, maar een beboste heuvel aan de rand van een stil dorp. Een avontuur aan zee wordt het niet. Wel een ontmoeting met een supersnelle trein en stadse wolkenkrabbers.
Op een burcht op het platteland staan twee torens zich te vervelen. In de verte zien ze de wolkenkrabbers in de stad en ze besluiten er naartoe te gaan. De trein (hilarisch geportretteerd) brengt ze er in een wip naartoe. De kennismaking met de wolkenkrabbers verloopt goed, maar het is wel erg druk in de stad. Grote toren en kleine toren besluiten terug te gaan naar het platteland en nemen een paar wolkenkrabbers mee.
Zoals we van uitgeverij De Eenhoorn verwachten, is dit prentenboek stijlvol vormgegeven: harde kaft, mooie typografie en sfeervolle, duidelijke prenten, door illustrator/auteur Coby Hol uit krantenpapier gemaakt. In dat opzicht is 'Grote toren, kleine toren' zeer de moeite waard.
De inhoud blijft helaas wat achter bij de vorm. Wat is de verhouding tussen grote toren en kleine toren? Wat is leuk aan het platteland en de stad? Wat is juist minder leuk? Veel verder dan het verschil tussen rust en drukte komt Coby Hol niet. Ze slaagde er niet in haar torentjes karakter te geven en maakt zo een lief prentenboek, maar niet meer dan dat.
Mijn grote woordenschat
tekst: Frank Girard & Marie-Odile Fordacq
ill.: Laurent Audouin
uitg.: The House of Books, 2004
ISBN 90-443-1118-2
96 pagina's
prijs: EUR 13,50
thema's: woorden, ontdekken, de wereld om ons heen
'Mijn grote woordenschat' is bij uitstek een boek om mee te nemen op vakantie. Het is een praktisch boek, gemaakt van stevig materiaal, gebonden in een ringband. En je kunt er, behalve voorlezen, van alles mee doen: samen kijken, zoeken, raden, ontdekken, spelen en woordjes leren. Duizend om precies te zijn, allemaal uit het dagelijks leven.
Het boek is verdeeld in vier thema-hoofdstukken. Hoofdstuk 1 begint dicht bij jezelf en behandelt onderwerpen als het lichaam, bewegen en aankleden. Per onderwerp wordt in tekst en beeld uitgelegd wat het is en hoe het werkt. Veel pagina's zien eruit als vrolijke zoekplaatjes, waar je, al spelend, steeds meer op ontdekt. Hoofdstuk 2 gaat over de wereld om ons heen: het huis, de stad, de school en nog veel meer. Hoofdstuk 3 vertelt alles over de natuur en in het laatste hoofdstuk kun je spelletjes doen om het geleerde in praktijk te brengen: moestuin-memory of dierenlotto, mét handig insteekzakje om alle kaartjes in te bewaren.
Natuurlijk zijn er talloze 'kinderwoordenboeken' in omloop. Maar dit is wel een bijzondere. Sterkste punt is dat het weinig leeftijdsgebonden is. Typische kleuteronderwerpen als huis, tuin en circus worden afgewisseld met ingewikkelder begrippen als de spijsverteringsorganen en de reizen van het bloed. In de inhoudsopgave zie je snel genoeg welk onderwerp voor jouw kind op dit moment geschikt is.
'Mijn grote woordenschat' staat garant voor uren kijk-, lees- en speelplezier. Kom maar op met die regenachtige dag!
Het vliegfeest
tekst: Harm de Jonge
ill.: Noëlle Smit
uitg.: Lannoo, 2005
ISBN 90-8568-091-3
48 pagina's
prijs: EUR 12,95
Harm de Jonge staat op het punt een van onze beste kinderboekenschrijvers te worden. Eerdere boeken als 'De circusfietser' en 'Jesse Ballewal-tjsí' wonnen al een 'Vlag en Wimpel'-prijs. En 'De peperdans van Panzibas' bracht zijn naam onlangs bovenaan de shortlist Gouden Uil Jeugdliteratuurprijs 2005.
'Het vliegfeest' is de Jonges nieuwste boek. Een voorleesboek voor kinderen vanaf 5 jaar, waaraan je ook als voorlezer je hart absoluut kunt ophalen, onder het genot van de kleurrijke, sierlijke creaties van Noëlle Smit.
'Het vliegfeest' is één lang voorleesverhaal, waaruit je elke dag gemakkelijk een hoofdstuk kunt lezen. Elf hoofdstukken (en dagen) verder lees je dan het ontroerende slot van een dierenverhaal dat draait om het vinden van ieders eigen identiteit.
Duif en Mees (heerlijk, dat die dieren normale namen hebben...) zitten op een dag toevallig naast elkaar op een tak van een berk. Ze zitten daar tot ze een ons wegen, want er is verder niets te doen. Totdat Duif, een denker, bedenkt dat ze wel eens een vliegfeest kunnen houden voor alle vogels in het bos. Eerst is er een vliegwedstrijd, daarna een groot feest.
Alle vogels willen meedoen, maar hun individuele onvolkomenheden maken het meedoen niet zo leuk als het lijkt. Eend is te dik, waardoor hij steeds naar beneden valt. Reiger is al oud en te mager. En Mus is zo grauw en grijs dat ze op het feest niet zal opvallen. Duif geeft alle vogels persoonlijke raad waarmee ze aan zichzelf kunnen werken. Het vliegfeest wordt een succes, maar niet omdat iedereen nu perfect is. Het accepteren van eigen en andermans zwakheden, waardoor je elkaar kunt helpen, aanvullen en waarderen, blijkt véél belangrijker.
De tekst is mooi en niet sentimenteel. Ik vraag me echter wel af of ook de jongste lezertjes alles direct kunnen duiden. Maar dat hoeft misschien ook niet. De dieren zijn herkenbaar en alles wat kinderen daarnaast aan poëtische beschrijvingen oppikken, is meegenomen.
Pelle kan het zelf wel
tekst: Joke van der Kamp
ill.: Els van Egeraat
uitg.: EM. Querido's Uitgeverij, 2003
ISBN 90-451-0027-4
96 pagina's
prijs: EUR 10,95
thema's: voorleesverhalen, avontuur, vakantie
'Pelle kan het zelf wel' is ook een voorleesboek. Het is net zo de moeite waard als het hiervoor beschreven 'Vliegfeest', maar wel heel anders van aard.
Minder poëtisch, maar zeker herkenbaar is het 6-jarige jongetje Pelle dat net zo avontuurlijk, eigenwijs en ondeugend is als iedere andere 6-jarige. Dat brengt hem in situaties die hij vooraf niet altijd kan voorzien. Zo sluit hij zijn moeder op in een tuinschuurtje, wat eerst grappig is, maar minder lollig wordt als hij even later de tuindeursleutel niet meer teruggedraaid krijgt! In andere verhalen – vijf in totaal – haalt Pelles vriendje een vis uit het aquarium van zijn vader, gaat hij stiekem met de bus naar de stad om oma op te zoeken en raakt hij hopeloos zoek tijdens een vakantie in een ver land, omdat hij niet naar zijn ouders luistert.
Auteur Joke van der Kamp heeft inmiddels een vervolgboek geschreven: 'Pelle is een held' (juni 2005), waarover de eerste reacties van voorlees-ouders razend enthousiast zijn (zie de leesverslagen van vorige week).
Kinderen die nog meer van Pelle willen horen, moeten uitkijken naar het muzikale voorleesprogramma dat sinds de kinderboekenweek 2004 in kleine theaters en op kinderfestivals draait. Daarin treedt Joke van der Kamp op, samen met Gerrit de Boer, die Pelle-liedjes schreef bij de Pelle-verhalen. Het wachten is op de CD!
Job, de ontsnapte gevangene
tekst: Marly van Otterloo
ill.: Mies van Hout
uitg.: Lannoo, 2005
ISBN 90-8568-071-9
136 pagina's
prijs: EUR 10,95
thema's: hond, Spanje, avontuur
Dit boek verschijnt als eerste in een serie leesboeken voor 7-jarigen. Uitgever Lannoo weet hoe zoiets eruit moet zien. Hoofdpersoon Job beleeft zijn avonturen op een aantrekkelijke (lees: kleine) bladspiegel, met grote letters. Waarmee zijn verhaal gelukkig niet vervalt tot een louter educatief leesproject.
De titel is speels, de teksten zijn speels én Job is speels. Genoeg ingrediënten om 'Job, de ontsnapte gevangene & ander gedoe' te maken tot een aantrekkelijk boek voor de doelgroep: beginnende lezers vanaf 7 jaar. Geheel toegeschreven op hun belevingswereld heeft Job, een 9-jarige jongen, te maken met 'vette pech', 'coole politie-agenten' en wordt hij uit verveling soms misselijk van zijn eigen gameboy. Veel tijd om zich te vervelen heeft hij overigens niet, want wie vlak naast een gevangenis woont, beleeft nog eens wat.
Job vindt bijvoorbeeld de ontsnapte gevangene Kees in zijn bed. Kees moet zes maanden 'zitten' voor een onschuldig vergrijp. Al die tijd zit zijn hond Bommel in een asiel. Als het asiel belt om te zeggen dat Bommel ziek wordt van heimwee, ontsnapt Kees om zijn buurjongen Job te vragen of hij zolang voor Bommel wil zorgen. Job wil dat wel, en als Bommel mee mag op vakantie naar Spanje, beleven ze een spannend avontuur. Maar hoe moet dat als Kees straks vrij komt en Bommel bij Job weg moet?
Anders dan de titel doet vermoeden, gaat dit boek van meesterverteller Marly van Otterloo meer over de hond Bommel dan over zijn baas, de ontsnapte gevangene. Dat is, gezien de recente TBS-problematiek in Nederland, misschien maar goed ook. Zo blijven de belevenissen van Job onbevangen vrolijk.
Zomer in Zoutelande
tekst: Johanna Kruit
ill.: Peter van Harmelen
uitg.: Maretak, 2004
ISBN 90-437-0272-2
64 pagina's
prijs: EUR 9,20
AVI 5
thema's: vakantie, strand, ouders, gezin
Volgens de achterflap van 'Zomer in Zoutelande' gaat dit boek over twee meisjes die in de zomervakantie gaan logeren bij hun tante Lies. "Een heel bijzondere tante. Ze is heel lief en ook een beetje heksig en ze heeft altijd spannende of gekke ideeën." Daarmee krijgt tante Lies echter een beetje te veel eer. Natuurlijk, ze blijkt een aandoenlijke tante. Maar veel aandoenlijker zijn de twee onderliggende thema's in het verhaal: het verschil in afkomst tussen de gezinnen van de twee meisjes, en de problemen die de ouders van de meisjes hebben.
Anne woont met haar ouders in een mooi huis met een tuin, maar haar ouders maken de laatste tijd alleen maar ruzie. Mees' ouders houden van elkaar, maar haar vader heeft geen werk en ze wonen op een heel klein flatje. Anne en Mees zijn allebei verdrietig om hun eigen situatie. Ze zijn blij met hun zomervakantie bij tante Lies en genieten van haar rare streken. En toch overheerst een treurig gevoel, dat pas verdwijnt nadat Anne een simpel en eerlijk kaartje naar huis stuurt.
Auteur Johanne Kruit blijkt een meester in het omgaan met het technische taalniveau (AVI-5) van dit boek. 'Zomer in Zoutelande' is een verantwoord leesboek, dat verbazingwekkend veel gevoel en emotie aan de dag legt.
Wel een echt meidenboek. Jongens kunnen beter uitwijken naar het hierboven beschreven 'Job, de ontsnapte gevangene en ander gedoe'.
Het verhaal van Tracy Beaker
tekst: Jacqueline Wilson
ill.: Georgien Overwater
uitg.: Hillen, 2005
ISBN 90-76897-11-5
114 pagina's
prijs: EUR
thema's: weeshuis, familie
'Het verhaal van Tracy Beaker' is een heerlijke zomerroman voor pubermeisjes. Liggend aan het strand of bij het zwembad zullen veel tienermeisjes zich herkennen in dit sprankelende boek van de Engelse schrijfster Jacqueline Wilson.
Niet dat Tracy's situatie direct herkenbaar is. Ze woont in een weeshuis en wil, na twee mislukte plaatsingen, niets liever dan opnieuw een pleeggezin vinden. Maar dat is niet zo makkelijk voor een kritische puber als Tracy. Aan iedereen in haar omgeving mankeert wel iets. En zelf is ze ook geen doetje. Maar Tracy heeft, naast haar grote mond, ook een originele geest. Daarmee weet ze haar leven in het tehuis keer op keer te relativeren.
In sommige persberichten wordt Tracy gepresenteerd als de nieuwe Adrian Mole. Ikzelf zie haar meer als de jonge Bridget Jones. Net zo grappig, net zo aandoenlijk, en net zo'n spraakwaterval. In een adembenemende monoloog sleurt Tracy je van begin tot eind mee in haar gedachtewereld. Sommige zinnen bestrijken moeiteloos een hele alinea. En toch haak je als lezer nergens af. Daarvoor verovert Tracy Beaker net iets te snel je hart.
Schrijfster Jacqueline Wilson heeft al meer humorvolle meidenboeken geschreven. In de Rode Ruggen-serie van uitgeverij Hillen verschenen eerder bijvoorbeeld 'De tweeling', 'Pestmeiden' en 'Paardengek'. Sinds vorige maand is het tweede boek over Tracy Beaker verkrijgbaar. In 'Het lef van Tracy Beaker' vertelt Tracy over haar nieuwe pleegmoeder, die lang zo leuk niet blijkt te zijn als ze had gedacht.
Mee in de strandtas, deze weinig pretentieuze maar lekker leesbare boeken!
Daar praat-zeeën - verhalen over Guinee-Bissau
tekst: Eva Kipp & Remco Ekkers
ill.: Eva Kipp
uitg.: Maretak, 2003
ISBN 90-437-0173-4
114 pagina's
prijs: EUR 10,-
AVI 8
thema's: Afrika, volksverhalen, weetjes en wijsheden
'Praat niet over verre zeeën' is een prachtige verzameling volksverhalen uit het Afrikaanse Guinee-Bissau. Vorig jaar al verschenen in de Villa Alfabet-reeks en dus bedoeld voor vergevorderde lezers in groep 7 en 8. Met behulp van icoontjes, die verwijzen naar vragen over de tekst, worden zij niet alleen gedwongen de verhalen goed te lezen, maar ook te begrijpen én belangrijker nog: kritisch te beoordelen.
Op het eerste gezicht lijken de verhalen in 'Praat niet over verre zeeën' fantasievol maar onschuldig van aard. Maar wie doorleest, begrijpt al snel dat er achter elke vertelling een bedoeling schuilt. Het zijn immers verhalen waarmee Afrikaanse ouders hun kinderen opvoeden.
Eva Kipp was in Guinee-Bissau en hoorde de verhalen aan. Remco Ekkers schreef ze voor haar op, zodat de kinderen in Nederland er nu ook iets van kunnen leren. En dat kan zeker, al moeten wij hier, met behulp van de icoontjes, wel een beetje op weg worden geholpen. Wij zijn immers niet gewend te worden opgevoed met verhalen, symboliek en mystiek.
Juist daarom is dit boek het proberen waard. Er zijn zeven verhalen die antwoord geven op een 'waarom-vraag'. Waarom vallen er na grote droogte zware regens? Waarom woont de hond in de stad en de wolf in het bos? En waarom kwaken kikkers 's nachts?
De andere verhalen geven steeds een wijze les: "Weet wat je zegt!" of: "Wat je ook doet", doe het goed! Het is wat naïef om te denken dat alle Afrikaanse lessen ook voor ons opgaan. Culturele verschillen zijn er nu eenmaal, en zullen altijd blijven. Daarom is het meest waardevolle aan dit boek misschien wel dat het zich ook kritisch opstelt. Sommige lessen zijn namelijk wel heel erg wijs; ben je het daar als lezer mee eens?
'Praat niet over verre zeeën' biedt een unieke vakantie-ervaring, maar dan vanuit je luie stoel in de tuin!
Jacqueline Eckhardt
p/a
[email protected]
Jacqueline Eckhardt (39) is tekstschrijver en ballet-docente. Ze is getrouwd met sport-journalist Dennis Jansen. Samen met hun vier kinderen – Senne (6), Pieter (5), Annebel (3) en Willem (0) – leiden zij een hectisch leven in het oer-degelijke Westlandse tuindersdorp Kwintsheul. Na het verdwijnen van het plaatselijke postkantoor, de groenteman en de slager, maken zij zich nu hard voor het behoud van de bibliotheek, met een grote collectie kinderboeken. Vanaf april 2003 schrijft Jacqueline de kinderboek-recensies voor Ouders Online.