1 juli 1999
Hoe wij omgaan met trollen op ons forum.
We konden erop wachten: vroeg of laat moest er wel een troll op Ouders Online verschijnen. En jawel, deze maand was het raak. Het forum schudde op zijn grondvesten, er liepen mensen kwaad weg ("Hier kom ik dus nooit meer terug!"), er waren deelnemers die de forum-redactie tot actie maanden ("Redactie, doe hier wat aan!") en iedereen voelde zich genaaid. Hieronder leest u een reconstructie van de gebeurtenissen, en ons keiharde antwoord daarop.
Wat is een troll? De loop der dingen zal dat snel duidelijk maken. Op het forum meldt zich een 'vrouwtje' (pseudoniem door haarzelf gekozen), dat bedrogen is door haar echtgenoot. Jammer maar helaas. De reacties zijn -- zoals te verwachten -- hulpvaardig en empatisch. Die man is een klootzak en het vrouwtje krijgt alle steun waar ze om vraagt. Na een tijdje wordt de discussie wat genuanceerder, onder andere vanwege het vrouwtje zelf: misschien was het ook wel een beetje haar eigen schuld, te veel bezig met de kindertjes en te weinig aandacht voor haar huwelijkse plichten.
Dan meldt zich een zekere Jeanet, die de discussie op scherp zet. Mannen zijn tuig dat louter de eigen pik achterna rent, maar ja, het zij zo, daar moet je maar aan wennen, en vrouwen moeten ophouden om daar wat aan te veranderen. Vertrouwen op je eigen kracht, daar gaat het om. Vooral Jeanet zelf is heel erg krachtig, vernemen we. En dat zet een hoop kwaad bloed. Sommige deelnemers vinden het wel mooi, dit vertoon van girl power, maar de meerderheid kan de rechtlijnigheid en het cynisme niet waarderen.
Wat al deze forumbezoekers niet weten, en de forumredactie ook niet, is dat we allemaal meedogenloos meegezogen worden in een door Jeanet geregisseerde discussie. Dat wordt nog erger, als Jeanet een nieuwe thread start, waarin het concept 'sterke vrouw' nog harder, nog directer en nog uitdagender wordt neergezet. En iedereen gaat er weer braaf op in. Het wordt een sneeuwbal. Jeanet geniet zo van haar succes, dat ze zich in steeds meer discussies gaat mengen. Als een Rattenvanger van Hamelen sleurt ze iedereen met zich mee.
En dan komt de genadeklap: Jeanet ontmaskert zichzelf, meldt dat ze een man is, en socioloog, en journalist, en dat hij/zij alles in gang heeft gezet om reacties uit te lokken die hij/zij vervolgens zal gaan gebruiken in een artikel. Au. Moord en brand wordt er geroepen. "Ik wist het wel, die sociologen deugen voor geen cent! Wat een waardeloze wetenschap bedrijven jullie!"
Maar nóg is Jeanet niet uitgespeeld met haar levende speelgoedjes. Ook de rol van man en journalist en socioloog blijkt een mystificatie. Jeanet is tóch een vrouw, zo heeft een kiene forum-deelnemer ontdekt, en inmiddels waart ze al weer rond onder nóg een andere naam (Josie).
Zo'n Jeanet annex Josie is al een oud fenomeen op Internet. Het fenomeen heeft een naam, en het heet een troll. Een van de mooiste artikelen over dit onderwerp is te vinden op de site van De Digitale Stad (DDS): "Finally! The Troller's FAQ!" De definitie die daar gegeven wordt, gaat als volgt (vertaling HB):
Een troll is een bericht dat bedoeld is om voorspelbare reacties of flames (scheldkanonnades) uit te lokken. [...] Een goede troll zet newbies (nieuwelingen) en flamers voor schut, terwijl het voor de meer ervaren deelnemers meteen duidelijk moet zijn dat het om een opzettelijke troll gaat. Wie de grap er niet van in ziet, wordt automatisch een onderdeel van de grap.
Het genoemde artikel ziet het dus vooral als een grap. En eigenlijk zit er ook niets anders op dan er gewoon maar om te lachen, omdat er geen kruid tegen gewassen lijkt. Niemand kan er ook maar iets aan doen om het te voorkomen. Of toch...?
De traditionele troll stamt uit de tijd van Usenet, oftewel 'de nieuwsgroepen' van Internet (u weet wel, van 'alt.sex' en zo). Een belangrijk verschil tussen de klassieke nieuwsgroepen en moderne Web-forums (zoals het forum van Ouders Online), is dat een nieuwsgroep niet beveiligd kan worden en een Web-forum wel. En dat is precies de richting die we nu zullen inslaan. Niet alleen vanwege de troll-problematiek, maar vooral vanwege de 'gevoelige' rubrieken die we de laatste tijd heb toegevoegd, zoals Puberteit, Seksualiteit, en Handicaps. Die vragen om veiligheid.
We hebben vergevorderde plannen om een aanmeldingsprocedure voor het forum in te stellen, waarbij u zich eenmalig aanmeldt met een correct e-mailadres. Zonder correct e-mailadres krijgt u domweg geen toegang. De dreiging die daar vanuit gaat (namelijk dat u voor de redactie altijd traceerbaar bent), moet voorlopig voldoende zijn om grappenmakers en onruststokers af te schrikken. Honderd procent waterdicht is het natuurlijk niet, maar misschien dat we dat veilige-haven-gevoel van een paar jaar geleden er weer een beetje mee terug kunnen krijgen. Voor alternatieve suggesties staan we natuurlijk altijd open. Reageer gerust!
