6 september 2013 door Henk Boeke
De shisha-pen is een elektronische sigaret (e-sigaret) die een grote aantrekkingskracht heeft op kinderen. Wat is erover bekend en hoe kun je er het beste mee omgaan?
Er is nogal wat onrust ontstaan over de zogenaamde shisha-pen: een nepsigaret die naar verluidt "het schoolplein verovert". Er werden Kamervragen gesteld, zowel in Nederland als in België, Stivoro spreekt van "een gevaarlijke ontwikkeling", het Trimbos Instituut noemt het "een zorgelijke ontwikkeling", en CDA-kamerlid Oskam trok ten strijde tegen shisha omdat hij dacht dat het om sisa ging (een arme-mensen-drug à la crystal meth).
Kortom: nogal verwarrend allemaal. Hoe zit het nou? En in hoeverre is er reden tot zorg?
De shisha-pen is een relatief onschuldige elektronische sigaret (e-sigaret) die geïnspireerd is op de Shisha waterpijp (waarover straks meer). Andere benamingen voor de shisha-pen zijn: e-shisha, eshish, electronic shisha, hookah of e-hookah.
Hij is verkrijgbaar in vrolijke kleurtjes en heeft een hippe uitstraling, waardoor kinderen hem erg aantrekkelijk vinden. Soms zit hij in een kokertje, met een lusje om de dop eraf te halen, waardoor sommige ouders denken dat het om een rotje of een rookbom gaat.
Een shisha-pen bevat geen tabak, geen teer, en (meestal) geen nicotine, maar water met een smaakje (van Cola tot bosvruchten), en wat hulpstoffen, waaronder propyleenglycol en glycerine om rook te produceren. Als je een trekje neemt, gaat er aan het eind van de 'sigaret' een rood ledje branden, als van een gloeiende askegel.
De shisha-pen valt niet onder de tabakswet, omdat er geen tabak in zit, maar hij is wel te koop bij de sigarenwinkel om de hoek. En bij webwinkels natuurlijk.
Omdat hij niet onder de tabakswet valt, hoef je er ook geen 18 voor te zijn.
Toch pleit de anti-rook organisatie Stivoro ervoor om wél een minimum-leeftijd in te voeren, omdat hij drempelverlagend zou kunnen werken voor het echte roken. Kinderen kunnen eraan wennen om te inhaleren, en ze kunnen gaan denken dat roken normaal is.
Over de gezondheidsrisico's valt weinig te zeggen. Van de hulpstof propyleenglycol is bekend dat het mogelijk kankerverwekkend is, maar dat is alleen onderzocht bij sterke verhitting (in echte sigaretten, waarin die stof gebruikt wordt om de tabak vochtig te houden).
Over het feitelijke gebruik valt evenmin iets te zeggen. Er zijn 'signalen' dat de shisha-pen 'populair' is onder schoolgaande kinderen, aldus het Trimbos Instituut, maar echte cijfers zijn er niet. En waar die 'signalen' vandaan komen is ook onduidelijk. Vraag het eens aan uw eigen kinderen, of zij weten waar het over gaat.
De shisha-pen is – zoals gezegd – geïnspireerd op de shisha-waterpijp. Daarin zit wél tabak, ook met een smaakje. 'Gewoon' een waterpijp, maar wel een stuk ongezonder dan de shisha-pen (waar geen tabak in zit) én ongezonder dan gewone sigaretten, omdat een gewone sigaret na een paar minuten al op is, terwijl zo'n waterpijp meer dan een uur rond gaat.
De vragen die kamerlid Oskam (CDA) stelde aan staatssecretaris Teeven (Veiligheid en Justitie) hadden betrekking op die shisha-waterpijp. In het bijzonder: de shisha lounges waar die waterpijp gerookt wordt, vooral in de grote steden in Nederland. Volgens Oskam wordt daar de goedkope en zeer verslavende Griekse drug 'shisha' gerookt. "Gebruikers onder invloed kunnen zeer gewelddadig worden!" aldus Oskam.
Dat was een behoorlijke blunder. In die lounges wordt gewoon Shisha gerookt (de tabak), en geen sisa (de drug), die overigens niet gerookt maar gespoten wordt.
Sisa is een goedkope harddrug (1 à 2 euro per dosis), vergelijkbaar met crystal meth, die snel werkt en heel verslavend is. Al na een paar maanden kun je eraan doodgaan.
Sisa wordt op dit moment vooral gebruikt in Griekenland, waar cocaïne en heroïne niet meer te betalen zijn.
Met Shisha (qua waterpijp of nepsigaret) heeft dit verder niets te maken. Alleen de namen lijken een beetje op elkaar.
De shisha-pen is op zich onschuldig (er zijn in ieder geval geen aanwijzingen dat hij ongezond is), maar hij verlaagt wel de drempel om later echt te gaan roken. Hoe u daarmee om wilt gaan, bepaalt u zelf.
Bronnen:
Stivoro maakt zich zorgen - artikel
Shisha-pen - factsheet Trimbos Instituut
Blunder: CDA'er verwart shisha (waterpijp) met Griekse drug sisa - Volkskrant 28 mei 2013
